Türkiye'de parasal geçiş mekanizmalarının etkinliği üzerine teorik ve ampirik bir inceleme

Abstract

Para politikası çeşitli kanallar vasıtası ile toplam talep ve enflasyonu etkiler. Bir ekonomide aktarım kanallarının çalışma mekanizmasını ve ekonomiye yansıma sürelerini bilmek uygulanan para politikasının etkinliğini arttırır. Bu çalışmada Türkiye'de 2001 Aralık 2008 Mayıs döneminde faiz oranı, döviz kuru, varlık fiyatları ve banka kredi kanalının etkinliği VAR yöntemiyle analiz edilmiştir. Böylece Türkiye'de son iki IMF anlaşmasının yürürlükte olduğu, Merkez Bankası'nın bağımsız bir kurum haline gelerek, politika aracı olarak kısa vadeli faiz oranlarını kullandığı ve dalgalı döviz kuruna geçtiği dönemde para politikasının ekonomi üzerindeki etkisi bir bütün olarak analiz edilmek istenmiştir. Ayrıca incelenen dönemde herhangi bir yapısal değişikliğin olup olmadığını test etmek için Ayrık Örneklem Chow Testi uygulanmıştır. Çalışmada ele alınan dönemin tek bir örneklem olarak değerlendirilemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır. Bu doğrultuda her bir kanal Ayrık Örneklem Chow Testinin sonucuna göre iki döneme ayrılıp incelendiğinde faiz oranı ve banka kredi kanallarının ikinci dönem zarfında etkin bir şekilde çalıştığı gözlenmiştir.

Monetary policies have infuences on total demand and inflation by various channels. Knowing Monetary Transmission Channels and their reflection times in an economy would increase the effectiveness of monetary policies. This study investigates interest rates, exchange rates, asset prices and bank lending channel activity between December 2001 - May 2008 period in Turkey by VAR methods. We aimed to analyze the effect of monetary policy on the economy as a whole, while Central Bank is becoming an independent agency during the last two IMF agreement was in force in Turkey. In this manner we analyzed the floating exchange rate and the short-term interest rates as a policy tool. In addition, Sample Split Chow Test was performed to test whether any structural change occur in the examined period. It is concluded that sample period of this study can not be considered as a single paradigm. In this context when each channel was divided into two periods according to the results of Sample Split Chow Test, interest rate and bank lending channels have been observed to be working effectively during the second period of time.