Bir sorumluluk eğitim programının lise dokuzuncu sınıf öğrencilerinin sorumluluk düzeylerine etkisi

Abstract

Ergenlik döneminde, sorumluluk duygusu\ davranışı ile ilgili kişisel-sosyal gelişim yeterliliğinin sağlanmasına ihtiyaç vardır. Çocuk kalmanın rahatlığıyla, ergen olmanın haklarını almak için kazanmaları gereken yeni sorumluluk becerileri arasında gidip gelinebilir. Ergen kendi sorumluluklarından ve haklarından oluşan sınırı ancak çevresinin sorumluluk ve haklarını bilirse oluşturabilmektedir. Ergenlik dönemi içerisinde, özgür ve her istediğini yapmak isteyen bireyin sorumsuz davranışları eğitim hayatını da etkilemektedir. Araştırmanın amacı; lise dokuzuncu sınıf öğrencilerine uygulanan sorumluluk eğitim programının öğrencilerin sorumluluk düzeylerine etkisinin olup olmadığını belirlenmesidir. Araştırma, Bursa ili Necatibey Meslek Lisesi dokuzuncu sınıf öğrencilerine uygulanmış deneysel bir çalışmadır. Çalışmada ön test- son test kontrol gruplu model kullanılmıştır. 2003–2004 eğitim-öğretim yılında okula kayıt yaptıran lise birinci sınıf öğrencileri gönüllülerinden oluşan gruba, on hafta süresince pilot olarak uygulanmıştır. Geri bildirimler sonucunda sorumluluk eğitim programının son şekli verilmiştir. Araştırma grubu 2004–2005 eğitim- öğretim yılında kayıt yaptırmış olan 9. sınıflardan 212 öğrenciye uygulanan “sorumluluk tutum ölçeği” puanlarının sıralanarak düşük puanlar arasından 15 deney ve 15 kontrol grubu için örneklem seçilerek belirlenmiştir. Sorumluluk tutum ölçeği, Sorumluluk tutumunu ifade eden olumlu ve olumsuz 41 cümleden oluşur. Araştırmacı tarafından 105 öğrenci üzerinde yapılan güvenirlilik çalışmasında Cronbach α: .82 olarak bulunmuştur. Güvenirlilik ile ilgili katsayı yeterli görülmüş ve sorumluluk tutum ölçeğinin tutarlı sonuçlar verdiği kanısına varılmıştır. Araştırma sonucunda deney grubunun ön test-son test sonuçları arasında anlamlı bir fark olduğu (t: 4.69, p<0.05), kontrol grubunun ön test-son test sonuçları arasında ise anlamlı bir fark olmadığı (t:1.04, p>0.05) saptanmıştır. Gruplar arası karşılaştırmada da anlamlı bir fark (t:2.46, p<0.05) bulunmuştur. Bu sonuçlar, araştırmacı tarafından geliştirilen sorumluluk eğitim programının 9. sınıf öğrencilerinin sorumluluk düzeyleri üzerinde etkili olduğunu göstermiştir.

At the age of puberty individual and social development is needed to have the sense of responsibility. A person can vacillate between the ease of being a child and new responsibility skills to gain the rights of being an adult. However one knows the responsibilities and rights of his surrounding can draw the line of his own. The irresponsible attitudes of a teenager who wants to do whatever he wants freely affects his life at school. The goal of the research is to see whether the responsibility education programme has any effect on 9th classes or not. The research is an experimental study which has been carried out on the 9th class students of Necatibey Vocational High school in Bursa. Some voluntary students from different classes who started that school in the 2003-2004 academic year that programme had been carried on ten weeks as pilot. The last form of the responsibility training was given a form by the help of feedbacks. The research group was chosen among the students who enrolled to Necatibey Anatolian Vocational High School in 2004-2005 academic year. First the responsibility attitude criterion had been carried out to 212 students then the points were listed. 15 sample for experiment and 15 sample for control group were chosen. The experiment group was formed as mutual influence and special aim. The responsibility criterion consist of 41 both negative and positive statements which expresses the responsibility attitude. Cronbach α: was found as 82 after the reability test carried on 105 students by the researcher. The coefficient related with reliability seemed sufficient and reached the conclusion of the consistent results on responsibility attitude criterion. As the results of the research there is a meaningful difference in the first and last test results of experiment group ( t: 4.69, p<.05) but there isn’t any difference of control group results ( t: 1.04, p>.05). In comparing two groups it has been determined that there is a difference between them (t 2.46, p<.05). These results shows that the responsibility training programme developed by the researcher made an impact on the degree of responsibility for 9th class students.