Koroner arter hastalarında aspirin direnci ile oksidatif stres arasındaki ilişki

Abstract

Aspirin (asetilsalisilik asit), aterotrombotik kardiyovasküler olayların önlenmesinde kullanılan güçlü bir antiagregandır. Ancak aspirinin antiagregan etkinliği tüm hastalarda aynı düzeyde görülmemekte ve bazı hastalar aspirinden yararlanamamaktadır. Bu hastalar klinik olarak aspirin direnci olan hastalar veya aspirine yanıtsız hastalar olarak adlandırılmaktadır. Aspirin direncinin oluşum mekanizmaları henüz tam olarak aydınlatılamamış olup bu konuda çok sayıda araştırma yürütülmektedir. Oksidatif stres özellikle son yıllarda ileri sürülen olası mekanizmalardan bazılarıdır.Bu tezin amacı; koroner arter hastalarında aspirin kullanımının oksidan ve antioksidan parametrelerde yol açtığı değişiklikleri araştırmak ve aspirin direnci ile oksidatif stres arasındaki ilişkiyi incelemektir.Çalışmaya, koroner arter hastalığı olan total 100 hasta (35 kadın, 65 erkek; ortalama yaş 67±10) ile 45 gönüllü kontrol (16 kadın, 29 erkek; ortalama yaş 63±9) alındı. Trombosit fonksiyonu trombosit fonksiyon analizörü (Multiplate Analyzer) ile değerlendirildi. Düzenli aspirin kullanımına rağmen agregasyon biriminin (AU*dak) 300 - 706 arasında bulunması aspirine orta derecede duyarlılık, > 706 bulunması ise aspirin direnci olarak kabul edildi. Hastaların % 7' si (n=7) aspirine dirençli, % 15' i ise (n=15) aspirine orta derecede duyarlı bulundu.Serum malondialdehid (MDA) ve vitamin E konsantrasyonları yüksek performanslı sıvı kromatografisi (HPLC) ile belirlenirken, diğer oksidan ve antioksidan parametreler spektrofotometrik olarak ölçüldü.Aspirin direnci olan hastalarda serum MDA, protein karbonilleri ve total sialik asit konsantrasyonları anlamlı olarak artarken, serum antioksidan etkili vitaminler (vitamin E ve total karoten) ve enzimler (paraoksonaz, arilesteraz ve katalaz) ise anlamlı olarak azaldı. Aspirin direnci ile oksidan parametreler arasında güçlü pozitif korelasyonlar, antioksidan vitamin ve enzimlerle ise zayıf negatif korelasyonlar bulundu.Sonuç olarak; koroner arter hastalarında aspirin direnci oksidan ve antioksidan parametrelerle ilişkilidir. Ancak, kardiyovasküler olaylar için bir risk faktörü olduğu bilinen oksidatif stres ile aspirin direnci arasındaki ilişkiyi daha iyi açıklamak için hala daha ileri çalışmaların yapılmasına gereksinim vardır.

Aspirin (acetylsalicylic acid) is a powerful antiplatelet agent used in prevention of atherothrombotic vascular events. However, antiplatelet effect of aspirin is not uniform and some patients could not benefit from aspirin. These patients are clinically called as aspirin resistant or aspirin non-responders. Mechanisms of aspirin resistance have not been elucidated yet and a number of research carried out in this issue. Oxidative stress, especially in recent years are some of the suggested possible mechanisms of aspirin resistance.The aim of this thesis was to investigate the changes caused by aspirin in oxidant and antioxidant parameters and to examine the relationship between the aspirin resistance and oxidative stress in patients with coronary artery disease.A total of 100 patients (35 females, 65 males; mean age 67±10 years) with coronary artery disease and 45 voluntary controls (16 females, 29 males; mean age 63±9 years) were enrolled in the study. Platelet function was evaluated by a Multiple Platelet Function Analyzer (Multiplate Analyzer). Moderate sensitivity to aspirin was defined as a 300 - 706 AU*min (agregation unite), and aspirin resistance was defined as a > 706 AU*min despite regular aspirin therapy. 7 % of patients were aspirin resistant and 15 % of patients were moderately sensitive to aspirin by Multiplate Analyzer.While serum malondialdehyde (MDA) and vitamin E concentrations were determined by the high-performance liquid chromatography (HPLC), other oxidant and antioxidant parameters were measured spectrophotometrically.While serum MDA, protein carbonyls and total sialic acid concentrations were significantly increased, serum antioxidant vitamins (vitamin E and total carotene) and enzymes (paraoxonase, arylesterase and catalase) were significantly decreased in patients with aspirin resistance. We found strong positive correlations between aspirin resistance and oxidant parameters and weak negative correlations between aspirin resistance and antioxidant vitamins and enzymes.In conclusion; aspirin resistance is related to oxidant and antioxidant parameters in patients with coronary artery disease. However, there is still need for further studies to better elucidate the relationship between aspirin resistance and oxidative stress, which is now known to be a risk factor for cardiovascular events.