Lise öğrencilerinde mesleki geleceğe bakış (Lise öğrencilerinin mesleki gelecek değerlendirmelerinin ve mesleki olgunluk düzeylerinin karşılaştırmalı incelenmesi)

Abstract

Bilinçli bir meslek seçimi, mesleki gelecek hakkında belli bir bakışa sahip olmayı gerektirir. Nasıl bir bakışa sahip olduğu belirlenen bireyin hangi mesleki olgunluk düzeyinde olduğunu saptamak da bilinçli bir meslek seçiminde dikkate alınması gereken birbirini tamamlayıcı yönlerdir. Bu araştırmada, lise öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri ve mesleki geleceğe bakışlarını ortaya koymak genel amacı kapsamında, mesleki olgunluk düzeyi ve mesleki geleceğe bakışın okul türü ve cinsiyete göre ne ölçüde değiştiği incelenmiştir. Araştırmanın evrenini, Bursa il sınırları içinde bulunan resmi liseler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemine, bu liselerden alınan bir genel lise, bir endüstri meslek lisesi, bir ticaret meslek lisesi bir de imam hatip meslek lisesi öğrencileri alınmıştır. Mesleki Olgunluk Ölçeği ve Mesleki Geleceğe Bakış Anket' i uygulanarak bu kapsamda okullar ile cinsiyet açısından farklılıklar olup olmadığı saptanmaya çalışılmıştır. Araştırmada mesleki olgunluk düzeyi bakımından cinsiyet ve okullar arasındaki farklılığın olup olmadığı "tek boyutlu varyans analizi tekniği" ile.05 düzeyinde test edilirken; öğrencilerin mesleki geleceğe bakışlarının cinsiyet ve okullar arasındaki farklılığı da "ki-kare tekniği" ile.05 düzeyinde test edilmiştir. Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgular şunlardır: Araştırmaya katılan öğrencilerin % 39.25'i 155 ve yukarı puan (75. Yüzdelik ve yukarısı) alarak, mesleki olgunluğa erişmiş kişilerdir. Mesleki olgunluğa erişmede okullar ve cinsiyet açısından anlamlı farklılıklar olduğu saptanmıştır.Mesleki geleceğe bakışta; belirlilik, iyimserlik verimlilik özellikleri yönünden okullar arasında anlamlı farklılıklar vardır. Belirlilik verimlilik özelliklerinde iki cinsiyet açısından farklılık gözlenmezken, iyimserlik açısından anlamlı farklılıklar olduğu saptanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin mesleki olgunluk düzeyleri ve mesleki geleceğe bakışları arasında farklıklar belirlenmiştir. Mesleki Geleceğe Bakış Anketinden elde edilen sonuçlara göre mesleki geleceğe bakışın belirlilik, iyimserlik verimlilik özelliklerinde İmam Hatip Meslek Lisesi öğrencileri birinci sırayı almıştır. Mesleki Olgunluk ölçeğinden alınan puanlar ise Genel Liseyi birinci sırada göstermektedir. Bu bulgular ışığında; lise öğrencilerinin mesleki geleceğe bakışlarının okul türü ve cinsiyet değişkenlerinden etkilendiği, mesleki olgunluk düzeyi ve mesleki geleceğe bakışları arasında belli farklılıkların olduğu sonucuna varılmıştır.

Choosing a job consciously requires to have a certain view about occupational prospect and to determine the occupotional maturity level of an individual whose view has already been determined is one of the complementary parts to be taken into account in such a choice. In this research, it is studied, within the framework of mainly aiming at exploring the occcupational maturity level and occuputional vision of high scholl students, how occupational maturity level and occupational vision are subject to variations according to school types and sexuality. This research covers the state schools within Bursa and, students from each one of the Public High School, Industry Occupation High School, Trade Occupation High School and Religious High School were taken as samples. Then, it is intended to explore the variations as regards to the school types and sexuality, through the application of Occupational Maturity Scale and Occupational Vision Questionnaire. While the differences among the school types and sexuality in respect to the occupational maturity level of the students are examined to the test of One Dimensional Variance Analysis Technique in the 05 level; on the other hand, differences between school types and sexuality in respect to the students occupational vision are examined to the test of Chi Squire Analysis in the 05 level, as well. The results of the research are as follows: It has come out that the students subject to the research are all matured in occupation with the total persentage of 67.75, calculated as, 39.25 % of the students got 155 and more point (75 %); and 28.5 % of them got 143-155 and less point (50-75 %). And, significant differencesin respect to reaching maturity level have been found out, as regards to the school types and sexuality. Concerning clearness, optimism and having fixed aim, there are considerable differences in the occupational vision of different school students. While no difference have been observed in the characteristics of clearness and having fixed aim in different sexes, some significant differences concerning their optimism have been explored. It has been discovered, at the same time, that there are also differences between occupational maturity level and occupational vision of the students to the research. According to the results of the Occupational Vision Questionnaire, Religious High School Students are the first in terms of being clear and optimist in their occupational vision; whereas, the result of the Occupational Maturity Scale shows the Public High School in the first place. Consequently, it has been concluded in the light of above mentioned findings that the occupational vision of the High School students are influenced by the school types and sexuality and they have some certain differences between their occupational level and occupational vision.