Baklada ( Vicia faba L.) Ekim zamanı ve bitki sıklığının, verim ile verim komponentlerine etkisi

Abstract

Bakla bitkisinde (Vicia faba), ekim zamanı ve bitki sıklığının verim ile verim komponentlerine etkisinin araştırıldığı bu çalışma, 1992-1993 üretim yılında Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Uygulama Ve Araştırma Çiftliği deneme arazisinde yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar aşağıda özetlenmiştir. Denemede bitki sıklıkları arasında bitki boyu bakımından % 5 olasılık düzeyinde önemli bir farklılık görülmüştür. Bitki sıklığı arttıkça bitki boyu azalmıştır. Eresen-87 çeşidi Seville çeşitine göre daha yüksek bitki boyu vermiş, ekim zamanı geciktikçe bitki boyu da kısalmıştır. İlk baklanın yerden yüksekliği bakımından Ekim Zamanı x Çeşit interaksiyon etkisinin önemli olduğu saptanmıştır.( % 5 olasılık düzeyinde ) Eresen-87 çeşidinde ilk baklalar Seville çeşidine göre daha yüksekte olurken, ekim geciktikçe ilk baklaların yerden yükseklik değerleri de azalma meyili göstermiştir. Bitki sıklığı, istatistiki anlamda önemli olmamakla beraber seyrek ekimde ilk baklalar daha yüksekte oluşmuştur. Bitkide bakla sayısı bakımından bitki sıklıkları arasında önemli farklılıklar ( % 5 olasılık düzeyinde) görülmüştür. Bitki sıklığı arttıkça bitkideki bakla sayısı da azalmıştır. Bakla boyu bakımından çeşitler arasında çok önemli farklılık ( % 1 olasılık düzeyinde ) saptanmıştır. Seville çeşiti Ersen-87 ye göre daha uzun bakla boyu vermiştir. Bakla boyunun, bitki sıklığı ve ekim zamanından fazla etkilenmediği görülmüştür. Baklada tane sayısı bakımından çeşitler arasında % 1 olasılık düzeyinde önemli farklılık bulunmuştur. Bakla boyu uzun olan Seville çeşitinde bakladaki tane sayısının da fazla olduğu görülmüştür. Ekim zamanı ve bitki sıklığı baklada tane sayısını etkilememiştir. 1000 tane ağırlığı bakımından çeşitler arasında % 1 olaslık düzeyinde çok önemli bir farklılık bulunmuştur. Eresen-87 çeşitinde 1000 tane ağırlığı daha fazla olmuştur. Bitkide tane sayısı bakımından bitki sıklıkları ve çeşitler arasında önemli % 5 olasılık düzeylerinde farklılıklar bulunmuştur. Bitki sıklığı arttıkça bitkide tane sayısı azalma göstermiştir. Seville çeşitinde bitkideki tane sayısı daha fazla olmuştur. Bitkide tane sayısı fazla olan çeşitlerde, bakla sayısı ve baklada tane sayıları da fazla olmuştur. Bitkide tane verimi bakımından bitki sıklıkları arasında (% 1 olasılık düzeyinde) çok önemli bir farklılık bulunmuştur. Sıklık arttıkça bitkide tane verimi azalmıştır. İstatistik olarak önemli olmamakla beraber çeşitler arasında farklılık görülmemiştir.Geç ekimle bitkideki tane verimi de Birim alanda tane verimi bakımından ana faktörler (Ekim Zamanı (A), Bitki Sıklığı (B), Çeşit (C)) ile bunların interaksiyonları ( AxB, AxC, BxC, AxBxC ) arasında istatistik! anlamda önemli bir farklılık bulunamamıştır. Bitki sıklığı arttıkça tane verimi artış göstermiştir. Geç ekime doğru gidildikçe tane verimleri de azalmıştır. Sap verimi bakımından ana faktörler { Ekim Zamanı (A), Bitki Sıklığı (B), Çeşit (C) } ile bunların interaksiyonları ( AxB, AxC, BxC, AxBxC ) arasında istatistik! anlamda önemli bir farklılık bulunamamıştır. Hasat indeksi bakımından, ana faktörler ( Ekim Zamanı (A), Bitki Sıklığı (B), Çeşit (C )) ile bunların interaksiyonları ( AxB, AxC, BxC, AxBxC ) arasında istatistik! olarak önemli bir farklılık bulunamamıştır.

This study was conducted to investigate the effects of sowing dates and the plant densities of broad beans ( Vicia faba L. ) on yield and yield components.The trial was set up The Research and Application Centre of The Faculty of Agriculture.Uludağ University.in split-block design with 3 replications in 1992-1993. Broad bean cultivars ( Sakız and Eresen- 87 ) were sown on 6-19 Nowember, with two different plant densities (25 and 30 plants per sq.m ), and yield and yield components were determined. The varieties showed statistically significant differences in pod length, seeds / pod, seeds / plant and 1000-seed weight. It was determined that there were significant differences between plant densities in respect of plant length, pods / plant, seeds / plant, yield / plant. Increasing plant density affected the seed yield and harvest index positively.where as negative effects were observed on the other traits. Late sowing.also.had negative effects on seed yield and yield components. It can be assumed that early November is advancing sowing date for Seville and Eresen-87 broad bean cultivars with 30 plants / m2 density in Bursa.