Bursa ili ve civarındaki eğimli tarım topraklarının laboratuvar koşullarında su erozyonuna karşı duyarlılıklarının belirlenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Bursa ili ve civarındaki Kırmızı Kahverengi Akdeniz, Kahverengi Orman, Kireçsiz Kahverengi Orman ve Rendzina büyük toprak grubuna ait eğimli tarım alanlarının toprak özellikleri ile yüzey akış ve toprak kaybı arasındaki ilişkileri ve toprakların erozyona karşı duyarlılıklarını belirlemektir. Laboratuvar koşullarında yürütülen bu çalışmada araştırma alanında 68 farklı yerden pulluk derinliğinden alman ve 8 mm'lik elekten elenmiş toprak örnekleri kullanılmıştır. Örnekler 50 x 100 x 15 cm boyutlarındaki parsellere konulmuş ve % 9 eğim verilen parseller üzerine yapay yağmurlayıcı yardımıyla ortalama 65-70 mm/h yoğunluğunda bir saat süre ile yapay yağış yağdırılmış ve elde edilen yüzey akış ile toprak kayıpları kaydedilmiştir. Araştırma sonucunda toprak özelliklerinin yüzey akış ve toprak kayıpları arasındaki ikili ve çoklu regresyon denklemleri her bir büyük toprak grubu için ortaya konulmuştu/. Böylece ortaya konulan çoklu denklemler kullanılarak toprak analiz sonuçlarının denklemlere uygulanmasıyla meydana gelebilecek yüzey akış ve toprak kayıpları hesaplanabilecektir. Ayrıca bu eşitlikler, farklı bölgelerdeki aynı büyük toprak grupları için de kullanılabilir (Doğal koşullarda tarla denemeleri kurulup veriler elde edilinceye kadar).' Bunun yanısıra toprakların aşınıma dirençleri bakımından sırasıyla Kireçsiz Kahverengi Orman > Kahverengi Orman > Kırmızı Kahverengi Akdeniz > Rendzina büyük toprak grupları şeklinde sıralandığı belirlenmiştir.

The aim of this research was to determine relationships between the runoff and soil loss with soil properties and the erodibilities of soils. For that reason, soil samples were taken from sloping agricultural lands belong to the great soil groups which were Red Brown Medditernean, Brown Forest, Noncalcareous Brown Forest and Rendzina in Bursa city and vicinity. This study was carried out in laboratory conditions. Soil samples were used after sieving from 8 mm sieves and taken from tillage depth of 68 different places in the research area. The samples were put into the plots sized 50 x 100 x 15 cm. Simulated rainfall were applied about 65 -70 mm/h intensity daring one hour on plots which have got 9 % slope by the Rainfall Simulator. Thus, runoff and soil losses were obtained from these plots after being tested under simulated rainfall conditions. At the end of this research, double and multiple regression equations were determined between runoff and soil losses with soil properties for each great soil group. Thus, runoff and soil losses will be calculated by applying the results of soil analysis to the equation. In addition, these equations also can be used for same great soil groups in different regions ( until establishing field trials under the natural conditions ). Moreover, the resistancy to erosion of great soil groups were determined as follows ; Noncalcareous Brown Forest > Brown Forest > Red Brown Medditernean > Rendzina.