Koç katımı öncesi değişik düzeylerde verilen enerji, vitamin A ve vitamin E'nin koyunlarda döl verimine etkileri

Abstract

Koç katımı öncesi ve koç katımı sırası değişik düzey 1 erde verilen enerji, vitamin A ve vitamin E ' nin koyunlar in döl verimi üzerindeki etkileri belirlemek amacıyla yürütülen bu araştırmada Bandırma Koyuncu Araştırma Enstitüsü'nde yetiştirilmekte olan 105 baş 3 yaşlı, 75 baş 4 yaş 11 ve 45 baş 5 yaşlı Merinos koyun ve bunlardan doğan kuzular kullanılmıştır. Deneme başlangıç canlı ağırlık ortalamaları 66.200 kg olan gruplara, koç katımı öncesi ve koç katımı sırası 3'er hafta olmak üzere toplam 6 hafta süre ile yaşama payı gereksinimleri ile yaşama payı gereksinimlerinin % 50 ’si ve % 100 'ü düzeyinde fazla enerji vitamin A ve vitamin E verilmiş ve gruplarda aşım öncesi ortalama canlı ağırlık 67.733 kg ile 71.945 kg arasında değişirken, yemleme dönemi sonunda ortalama canlı ağırlık 69.267 kg ile 75.600 kg arasında değişmiş olup, gruplar 6 haftalık yemleme dönemi boyunca 3.067 kg ile 9.400 kg arasında toplam canlı ağırlık artışı sağlamışlardır. Ayrıca deneme sonunda ananın doğurma ağırlığı 64.280 kg ile 70.316 kg arasında değişirken, ge­belik süresi de 148.833 gün ile 151.286 gün arasında değişmiştir. Koç katımı öncesi ve koç katımı sırasındaki besleme ile ilgili olarak, yaşama payı enerji gereksinimlerinin % 50 ’si ve % 100 ’ü düzeyinde fazla enerji tüketen koyanların çeşitli dönemlerdeki canlı ağırlıklarının, yaşama payı gereksinimleri düzeyinde beslenen gruplara göre önemli düzeyde (P<0.01) arttığı ve ayrıca gebelik sürelerinin önemli düzeyde (P<0.01) kısaldığı saptanmıştır. Yaşama payı gereksinimlerinin % 50 ’si ve %100 ’ü düzeyinde fazla verilen vitamin A ve vitamin E ’nin koyunların çeşitli dönemlerdeki canlı ağırlıkları üzerine önemli etkileri olmadığı halde, gebelik süresinin kısalması üzerine olan etkileri önemli (P<0.05) bulunmuştur. Bunların yanısıra araştırmada koyunların çeşitli dönemlerdeki canlı ağırlıkları ve gebelik süre­ si üzerine ana yaşının önemli bir etkisi saptanmazken, rasyonlardaki enerji ve vitamin düzeyleri arasında da bir interaksiyon görülmemiştir. Araştırmada tekiz doğum oranı gruplar arasında % 28.57 ile % 86.67 arasında değişirken, ikiz doğum oranı % 13.33 ile % 64.29 arasında değişmiştir. Araştırma sonucunda, koç katımı öncesi ve koç katımı sırasında koyunlara yaşama payı gereksinimlerinin %50 ’si ve %100 ’ü düzeyinde fazla enerji, vitamin A ve vitamin E verilmesinin, yaşama payı gereksinimleri düzeyinde beslenen koyunlara göre tekiz doğum oranını önemli düzeyde (PCO.OI) düşür­ düğü, ikiz doğum oranını ise önemli düzeyde (P<0.01) arttırdığı saptanmıştır. Bunun yanısıra diğer döl verimi özelliklerinde de artış görülmüş, ancak görülen artışlar istatistik Önemli düzeyde bulunmamıştır. Sonuç olarak koç katımı öncesi ve koç katımı sırasında 3’er hafta olmak üzere toplam 6 hafta süre ile koyunlara yaşama payı gereksinimlerinin %50 'si ve %100 'ü düzeyinde fazla enerji, vitamin A ve vitamin E verilmesinin genel olarak döl verimini arttırdığı söylenebilir. Koç katımı öncesi ve koç katımı sırasında yüksek düzeyde enerji, vitamin A ve vitamin E verilmesi koyanlarda kuzulama oranını arttırmıştır. Kuzuların doğum ağırlığı ve çeşitli dönemlerdeki canlı ağırlıkları ile sütten kesim ağırlıkları üzerinde cinsiyetin etkisinin önemli düzeyde (P<0.01) olduğu saptanırken, doğum tipinin de sütten kesim dönemi dışındaki dönemlerde canlı ağırlıklar üzerinde önemli düzeyde (P<0.01) etkili olduğu saptanmıştır. Ayrıca araştırmada ana yaşının kuzuların canlı ağırlığı üzerinde önemli bir etkisinin olmadığı saptanırken, rasyonlardaki enerji ile vitamin düzeyleri arasında da bir interaksiyon bulunmamıştır.

It was aimed to determine the affects of energy, vitamin A and vitamin E which were ensured 50 % and 100 % över the maintenance reguirements of ewes för 6 weeksperiod as been 3 weeks premating and 3 weeks postmating on reproductive performance of Merino ewes and growing performance of lambs with this research. it was determined that liveweight and liveveight gain of the Merino ewes that consumed 50 and 100% more energy than maintenance reguirements vere significantiy (P<0.01) higher and gestation leng.t/?. of the groups and sub-groups of these groups that consumed vitamin A and vitamin E 50 and 100 % över the maintenance reguirements were significantiy (P<0.05) shorter. Although the single birth rate of Merino ewes that had con¬ sumed 50% and 100% more energy, vitamin A and vitamin E than the maintenance reguirements was decreasing significantiy (P<0.01), twins birth rate was increased significantiy (P<0.01).. it was determined that the effect of sex on the birth weight and liveveights of the lambs at various periods was significant {P<0.01}. Meanwhile it was foıind oUt that birth type was effected the İiveweights at different periods except weaning period significantiy (P<0.01) also. There wasnft any significant effect of mother's age on birth weight and liveweights of the lambs at different periods.