Bursa ili kentsel alanında tüketicilerin güvenilir gıda tüketimine yönelik tutumlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma ile Bursa ili kentsel alanında yaşayan tüketicilerin gıda güvenliğiyle ilgili tutum ve davranışlarını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada değişik sosyoekonomik ve demografik yapıya sahip tüketici gruplarından elde edilen veriler kullanılmıştır. Araştırma örneklem modeliyle yapılmıştır. Araştırma evrenini: Bursa ilinde, Osmangazi, Yıldırım ve Nilüfer ilçelerinde yaşayan tüketiciler, örneklemini ise araştırmaya katılan 350 tüketici oluşturmaktadır. Araştırma verileri karşılıklı görüşme tekniği ile anket formu kullanılarak toplanmıştır. Anket 70 sorudan oluşmaktadır. Anketlerden elde edilen veriler Ki-kare yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre; araştırmaya katılanların tüketicilerin %56'sı kadın %44'ü erkektir. Ankete katılan tüketicilerin %18'i ilkokul, %14'ü ortaokul, %34'ü lise, ve %34'ü üniversite mezunudur. Ankete katılanların %47'si ortalama bir gelir düzeyine (1500-2500 TL/aylık) sahiptir. Tüm sorulara verilen cevaplar değerlendirildiğinde Bursa ili kentsel alanında yaşayan gıda tüketicilerinin gıda güvenliğine oldukça önem verdikleri, birçok kriteri (44/60 kriter) doğru bildikleri ve uyguladıkları belirlenmiştir. Ancak, günümüzde geçmiş yıllara göre gıda güvenirliğinin azaldığını (%72) düşünmektedirler. Bunun dışında soğuk zincir ve hijyen kontrolleri yapılmayan sokak sütlerini kullanan (%52), küflü salçanın küflü kısmını atıp kalanını tüketen (%55), et kesilen tahtalarda aynı zamanda sebze-meyve kesen (%51), gıda ürünlerinde hiçbir katkı maddesinin kullanılmamasını isteyenler (%73), tavukların tamamen sağlıksız bir şekilde ve doğal olmayan ortamda yetiştirildiğini (%78), sadece ev yapımı yoğurtların sağlıklı olduğunu (%72) ve her doğal ürünün organik olduğunu (%67) düşünenlerin sayısının da istatistiki anlamda fazla olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar, Bursa ili gıda tüketicilerinin gıda güvenliği konusunda bazı konularda bilgilerinin yetersiz veya yanlış olduğunu, bu sebeple uygun araçlar kullanılarak gıda güvenliği konusunda daha fazla bilinçlendirilmesi gerektiğini ortaya koymuştur.

The aim of this research is to analyze the attitudes and behaviors of consumers about food safety in Bursa province. In this study, data obtained from different socioeconomic and demographic consumer groups were used. The research was done by sampling model. The research population consists of consumers living in Osmangazi, Yıldırım and Nilüfer districts of Bursa, and 350 consumers participated in the survey. The data of the research were collected by using the interview method and the questionnaire form. The questionnaire consists of 70 questions. The data from the questionnaires were analyzed by the Chi-Square method. According to research findings; rates of the female and male participants are as 54 % and 46 % respectively. Educational status of consumers participating in the survey is 18 % primary school, 14 % junior high school, 34 % high school and 34 % university graduate. 47% of the respondents have an average income level of 1500-2500 TL / month. When the answers to all the questions were evaluated, it was determined that the food consumers living in the urban area of Bursa give importance to food safety, know and apply many criteria (44/60 criterion) correctly. However, they think that food reliability is decreasing (72%) compared to past years. Apart from that, it is also detected that, the rates of consumers, buying raw milk out of cold chain and hygiene controls and using the same cutting board for the preparation of meat together with the fruits and vegetables, using the moldy portion of the mold are as 52 %, 51 % and 55 % respectively. Statistically important part of the respondents do not want the use of any additives in food products (73%), and they also believe that, chickens are grown in an entirely unhealthy and unnatural environment (78 %), only homemade yogurt is healthy (72%) and each natural product is organic (67%). These results indicate that, the consciousness level of consumers in Bursa on some food safety issues is inadequate or inaccurate; so that consumers need to be informed more effectively with the right channels of communication.