Uludağ'da (Bursa) yayılış gösteren titrek kavak (Populus tremula L. ) üzerindeki epifitik liken çeşitliliğinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada Uludağ'da yayılış gösteren Populus tremula (Titrek kavak) üzerindeki epifitik likenlerin ağacın gövde ve tabanında kuzey, güney, doğu ve batı yönlerine göre tür çeşitliliği ve kompozisyonundaki değişim incelenmiştir. Liken örnekleri Uludağ'da Kirazlıyayla alanında yaklaşık aynı yaşlarda rastgele seçilmiş 10 ağaç üzerinden her biri 10 x 10 cm ölçütlerinde 5 kareden oluşan 10 x 50 cm'lik örnekleme alanı kullanılarak toplanmıştır. Populus tremula üzerinden toplamda 54 farklı epifitik liken türü tespit edilmiştir. Bu türlerden 19 tanesi sadece gövde üzerinden ve 7 tanesi de sadece tabandan toplanmıştır. Geriye kalan 28 tür ise hem gövdede, hem de tabandan tespit edilmiş türlerdir. Anisomeridium polypori, Bryoria fuscescens, Buellia griseovirens, Caloplaca holocarpa, Catinaria atropurpurea, Evernia prunastri, Julella fallaciosa, Lecanora allophana, L. argentata, Lecidea erythrophaea, Micarea melaena, M. nitschkeana, Pertusaria amara, P. leioplaca, Physcia aipolia, Physconia distorta, Pleurosticta acetabulum, Scoliciosporum chlorococcum ve Usnea glabrescens sadece gövde üzerinden toplanmıştır. Bacidia beckhausii, B. incompta, Buellia disciformis, B. erubescens, Caloplaca flavorubescens, Micarea globulosella ve Physconia enteroxantha ise sadece tabandan toplanan türlerdir.Gövde üzerinden 47 tür tespit edilmiştir. Gövdede kuzey, güney, doğu ve batı yönlerinin hepsinde ilk sırayı en yüksek önem değeri ile Lecidella elaeochroma ve Melanohalea exasperatula almaktadır. Gövde üzerinde yaygın olan, yüksek önem değerine sahip diğer türler Caloplaca cerina, Hypogymnia tubulosa, Lecanora hagenii ve Physcia leptalea'dır. Ağacın tabanı üzerinde 35 epifitik liken türü tespit edilmiştir. Tabanda kuzey, güney, doğu ve batı yönlerinin hepsinde ilk sırayı en yüksek önem değeri ile Lecidella elaeochroma ve Bacidia subincompta almaktadır. Taban üzerinde yaygın olan, yüksek önem değerine sahip diğer türler Caloplaca cerina, Hypogymnia tubulosa, Melanohalea exasperatula ve Phlyctis argena'dır. Ağacın hem gövdesinde hem de tabanında tür çeşitliliği ve kompozisyonunun yönlere göre değişimi istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Anaptychia ciliaris, Caloplaca holocarpa, Melanohalea exasperatula ve Physcia leptalea yüksek önem değeri ile gövdede istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur. Rinodina oleae ise tabanda anlamlı olmaktadır.

In this study, change in species diversity and composition of epiphytic lichens on Populus tremula in Uludağ were investigated to changed at the trunk and base of tree according to directions. Lichen samples were collected using a 10 × 50 cm quadrat divided into 5 subunits of 10 × 10 cm from randomly selected approximately the same age ten trees at Kirazlıyayla in Uludağ.In total 54 epiphytic lichens on Populus tremula have been identified. In 19 of these species were collected only on the trunk and only 7 of them were collected from the base of tree. The remaining 28 species have been identified both the trunk and the base of tree. Anisomeridium polypori, Bryoria fuscescens, Buellia griseovirens, Caloplaca holocarpa, Catinaria atropurpurea, Evernia prunastri, Julella fallaciosa, Lecanora allophana, L. argentata, Lecidea erythrophaea, Micarea melaena, M. nitschkeana, Pertusaria amara, P. leioplaca, Physcia aipolia, Physconia distorta, Pleurosticta acetabulum, Scoliciosporum chlorococcum and Usnea glabrescens were collected only on the tree trunk. Bacidia beckhausii, B. incompta, Buellia disciformis, B. erubescens, Caloplaca flavorubescens, Micarea globulosella and Physconia enteroxantha were collected only from the tree base.47 species have been identified on the tree trunk. Lecidella elaeochroma and Melanohalea exasperatula, with the highest importance value, were the first placed in all directions. The other commonly species on the tree trunk, with the highest importance value, were Caloplaca cerina, Hypogymnia tubulosa, Lecanora hagenii and Physcia leptalea. 35 epiphytic lichen species have been identified on the tree base. In all directions, with the first place the highest importance value is Lecidella elaeochroma and Bacidia subincompta. The other commonly species with the highest importance value were Caloplaca cerina, Hypogymnia tubulosa, Melanohalea exasperatula and Phlyctis argena on the tree base. The changes of importance values of the species at the north, south, east and west was not statistically significant both tree trunk and tree base.The change of the species diversity and composition on the trunk and base of tree were compared. Anaptychia ciliaris, Caloplaca holocarpa, Melanohalea exasperatula and Physcia leptalea on the tree trunk was statistically significant with a high importance value. Rinodina oleae makes sense to the tree base.