Türkiye'de kamu alacaklarının korunmasına yönelik tedbirlerin incelenmesi ve etkinliği

Abstract

Kamu alacakları kavramı esas itibariyle 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunla açıklanmış olup, tahsil usullerine de söz konusu Kanunda açıklık getirilmiştir. İlgili Kanunda kamu alacaklarının tahsiline yetkili tahsil daireleri açıklanmış, kamu borçlularının kim oldukları belirtilmiştir. Ayrıca vergi hukukumuzda da bu kapsamda vergi sorumlusu kavramına açıklık getirilmiş olup, vergi hukukunda sorumluluk türleri detaylarıyla belirtilmiştir. Kamu alacaklarının korunmasına yönelik tedbirlerden, teminat, ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk yöntemi direkt korunma yöntemi olarak sayılabilecekken, rüçhan hakkı, yapılamayacak işlemler, iptal davası gibi yöntemler ise diğer korunma yöntemleri arasında sayılmaktadır. Söz konusu yöntemlerden teminat, ihtiyati haciz ve ihtiyati tahakkuk yöntemleri uygulamada kamu borçlusunun direkt karşılaşma ihtimalinin olduğu yöntemler olmakla beraber, rüçhan hakkı, yapılamayacak işlemler, iptal davası gibi yöntemlere ise uygulamada nadiren başvurulduğu ya da uygulaması olmakla birlikte etkinliğinin çok düşük seviyede olduğu ya da hiç olmadığı söylenebilir. Çünkü idari yaptırım niteliğinde sayılabilecek bu tür yöntemlerden bir kısmı kötü niyetli borçlu profili dolayısıyla suiistimale açık olabilmekte ve yargı safhasında herhangi bir yaptırımı olmayabilmektedir. Kamu gelirlerinin ülke ekonomilerinde çok büyük bir paya sahip olduğu günümüzde, ülkemizde de Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülen çalışmalar çerçevesinde, tahsilatın etkinliği ve kamu alacağının güvence altına alınmasına yönelik tedbirlerin uygulamasının geliştirilmesine yönelik çabaların artmış olduğu görülmektedir. Artık günümüzde bilinen klasik yöntemlerden ziyade sistem teknolojilerine de başvurularak cebri tahsilat da dahil olmak üzere yöntemlerin etkinliği daha da artırılmaya çalışılmaktadır.

The concept of public receivables is basically described in Law No. 6183 on Procedures for the Collection of Public Receivables and the collection procedures are clarified in the Law. In the related clause, the collection offices which are authorized to collect public receivables are explained and the public debtors are indicated. In addition, the concept of tax accountability has been clarified in our tax law in this context, and the types of responsibilities in tax law are detailed. While measures such as guarantee, precautionary attachment and precautionary accrual method can be considered as direct protection method from the measures to protect public receivables, methods such as priority right, unreceivable actions and cancellation case are considered among other protection methods. While methods such as collateral, precautionary appraisal and precautionary accrual methods have the possibility of directly encountering public debts, there is a possibility of a direct encounter with the public debt, It said. Because some of these methods which can be considered as administrative sanctions may be open to misappropriation due to the bad faith debtor profile and there may be no sanctions in the judicial phase. Today, as public revenues have a large share in the country's economy, efforts are underway in our country to improve the implementation of measures to ensure collection efficiency and public procurement in the framework of the work carried out by the Revenue Administration. It is now being attempted to increase the efficiency of the methods, including the collection of the gravitational force, by applying the system techniques which are extensively used in the classical methods known today.