Islamic re-use of antique mosaic tesserae

Abstract

Such large quantities of antique mosaics survive around the Mediterranean that an obvious question is whether they had any influence on decorative art in the Middle Ages, in style or material. This question has sometimes been studied for the West and Byzantium; but by the Millennium, it was Islam rather than Byzantium or any of the states in the West that occupied the largest number of mosaic-rich sites of the Roman world. What might Islamic re-use of antique mosaic tesserae tell us about the further development of this medium? This paper surveys the evidence for the re-use of antique tesserae, examining some of the ways in which the medium was used, on the outside and inside of buildings, and on both floors and walls. It discusses the various possible sources of the tesserae, the evidence for mosaic trading far and wide, and tesserae collection as war booty. It concludes with an overview of the specifically Islamic speciality of jigsawed cut-stone mosaic portals and façades, which were still being constructed in 16th-century Cairo - a cleverer and more sophisticated form of mosaic than any to be seen in Christendom, and surely using ancient marble offcuts.

Akdeniz çevresinde bu denli çok antik mozaik kalıntısı bulunması; bunların Orta Çağ betim sanatına stil ya da malzeme bakımından etkisinin olup olmadığı sorusunu ortaya koymaktadır. Bu soru Batı bölgeleri ve Bizans İmparatorluğunu kapsayan coğrafyada araştırılmıştır, ancak İ. S. 1000 yılından itibaren, Roma dünyasının mozaikler konusunda zengin olan şehirlerinde ikamet eden Bizans ya da diğer batı uygarlıkları değil İslam dünyası olmuştur. Buradaki soru; acaba, bu antik mozaik tesseraların İslam kültüründeki tekrar kullanımı bize mozaiklerin daha ilerki gelişmeleri ile ilgili neler anlatabilir? Bu makalede öncelikle Antik dönem mozaik teseralarının tekrar kullanım belgeleri araştırılmaktadır ve hangi parçaların binanın dışında ya da içinde, zeminde ya da duvarlarda kullanıldığı incelenmiştir. Ayrıca, tesseraların çeşitli olası kaynakları tartışılarak, mozaik ticareti konusundaki belgeleri ve tesserae kolleksiyonlarının savaş ganimeti olarak ele geçirilmesi olasılıklarını sorgulamaktadır. Makale, 16. yüzyıl Kahire’sinde kullanımına devam edilen belirli bir biçimde İslami dünyaya özgü oyma testeresi ile kesilmiş taşlardan oluşan mozaik revakları ve ön cephelerin –Hristiyanlıkta görülen mozaiklerden ve çok daha zarif ve gelişmiş bir mozaik üslubu- özet bir anlatımı ile bitmektedir.