Şifa bahçelerinin terapik faydaları ve tasarım ilkelerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Doğa ile iletişim halinde olmak hastalıklara sebep olan stres/depresyon gibi birçok ruhsal sorunları engelleyerek hastalıklardan korurken, bir yandan da hastalıkların iyileştirilmesinde önemli rol oynamaktadır. Ancak sanayileşmenin ve betonlaşmanın artması ile kentlerde doğa ile iletişim kurmak her geçen gün zorlaşmaktadır. Yapılan araştırmalarda bu durumun, insanlar üzerindeki kent baskısını, fiziksel/ruhsal hastalıkları arttırarak, iş gücünü de büyük oranda azalttığı belirlenmiştir. Son yıllarda sağlık sorunlarının artmasından dolayı dünya kamuoyunda ciddi görüşmeler yapılmış ve sonucunda reformlar oluşturulmuştur. Her alanda yapılan reform çalışmaları peyzaj alanında da gündeme gelmiştir. Bunun sonucunda; büyük kentlerin doğa ile organik bağını oluşturan kentsel yeşil alanlar içerisinde yer alan ‘şifa bahçesi’ kavramı açığa çıkmıştır. Şifa bahçesi belirli bir nüfus, yer ve amaca göre hazırlanmış pozitif sağlık sonuçları alabilmek için tasarlanmış bir bahçe veya peyzajdır. Gerek Osmanlı tarihinde gerekse dünya tarihinde önemli geçmişi olan şifa bahçelerinin kullanımı ne yazık ki günümüzde yaygın değildir. Bu çalışmanın amacı şifa bahçelerinin kullanım amaçlarını belirlemek, insanların ne gibi durumlarda şifa bahçelerini tercih edebileceklerini saptamak, insanları şifa bahçeleri hakkında bilgilendirmek ve bu doğrultuda şifa bahçelerinin peyzaj tasarım ilkelerini belirlemektir. Araştırmanın materyalini; Zeytinburnu Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bahçesi ve Kütahya Hekim Sinan Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bahçesi oluşturmaktadır. Çalışmanın yöntemi; veri toplama, analiz, sentez ve değerlendirmelerden oluşmaktadır. Veriler literatür taramaları, yerinde yapılan incelemeler ve yüz yüze görüşmeye dayalı olarak yapılan anketlerle elde edilmiştir. Anket analizleri SPSS16 istatistik programı ile yapılmış olup buradan elde edilen analiz sonuçları literatür verileri ile sentezlenerek değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda; şifa bahçesi kavramının tam tanımının yapılması, bilinçlendirme aşamalarının artırılarak şifa bahçelerinin özellikle kentlerde sayılarının artırılması ve tedavilerde bilinçli kullanımının yaygınlaştırılması gerektiği kanaatine varılmıştır.

Being in contact with nature plays an important role in the healing of diseases while preventing many mental problems such as stress/ depression causing diseases and protecting them from diseases. However, with the increase of industrialization and concreteization, it is getting harder to communicate with nature in cities every day. In the researches, it has been determined that this situation greatly decreases the work force by increasing the urban pressure, physical / mental diseases on people. Due to the increase in health problems in recent years, serious negotiations have been held in the world public opinion and reforms have been formed as a result. Reform studies in all areas have also come to the fore in the landscape area. As a result; The concept of 'healing garden', which is located in urban green areas that form the organic connection of big cities with nature, has been exposed. The healing garden is a garden or landscape designed to achieve positive health outcomes, tailored to a particular population, location and purpose. Unfortunately, the use of healing gardens, which have an important history in both Ottoman and world history, is not common today. The aim of this study is to determine the intended use of healing gardens, to determine in which situations people can choose healing gardens, to inform people about the healing gardens and to determine the landscape design principles of healing gardens accordingly. The material of the research; Zeytinburnu Medical and Aromatic Plants Garden and Kütahya Hekim Sinan Medical and Aromatic Plants Garden. The method of the study; data collection consists of analysis, synthesis and evaluations. The data were obtained through literature reviews, on-site examinations and questionnaires based on face-to-face interviews. Questionnaire analyzes were made with the SPSS16 statistical program and the analysis results obtained were synthesized with the literature data and evaluations were made. As a result of the research; It was concluded that the definition of the concept of healing garden should be made fully, the awareness-raising should be increased, and the number of healing gardens should be increased, especially in the cities, and the conscious use of treatments should be expanded.