Otomotiv yan sanayide kullanılan farklı ölçüm tekniklerinin kalibrasyon metodları açısından incelenmesi

Abstract

Günümüzde otomotiv endüstrisinde kullanılan ölçüm cihazlarında güvenilir, hassas ve doğrulanabilir ölçüm işlemlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ölçümlerdeki güvenilirlik, ölçüm cihazlarının doğru bir şekilde kalibrasyon işleminin yapılması ile mümkün olmaktadır. Kalibrasyonu yapılan cihazların izlenebilirliğinin sağlanması şarttır. İzlenebilirlik, kalibrasyon işleminde kullanılan kontrol aletlerinin ölçüm sonuçlarının ulusal standart ile karşılaştırılması işlemidir. Kalibrasyon işlemi, belirli koşullar altında ölçümü yapılan kontrol aletinin ölçüm sonuçları ile değeri bilinen referans ölçüm cihazından elde edilen sonuçların birbirleriyle kıyaslanmasıdır. Ölçüm belirsizliği ise, ölçüm sonuçlarının belirlenen ölçüm aralıklarına göre olasılık hesapları ile değerlendirilmesidir. Bu tez çalışmasında ilk olarak ölçüm bilimi olarak adlandırılan metrolojinin tarihçesinden bahsedilmiştir. Daha sonra kalibrasyon işlemi ve kalibrasyon laboratuvarlarmda geçmişten günümüze kadar olan zaman diliminde kalite, standardizasyon ve yapısı, kullanılan terimler ve açıklamaları üzerinde durulmuştur. Otomotiv yan sanayide kullanılan farklı ölçüm tekniklerinin kalibrasyon metotları incelenmiştir. Genel olarak, sanayide kullanılan ölçüm cihazlarının basınç, sıcaklık ve elektriksel kalibrasyon işlemleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, ölçüm cihazlarının kalibrasyon işlemi ile birlikte ölçüm belirsizlik hesapları yapılmıştır. Referans olarak kullanılan cihazların ölçüm sonuçları ile kalibrasyonu yapılan cihazların ölçüm sonuçları, belirlenmiş bir tolerans aralığında karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırma sonucunda, kalibrasyon ölçüm sonucunun uygun olup olmadığı belirlenmiştir.

Nowadays, reliable, sensitive and verifying measurement processes are needed for measuring devices used in the automotive industry. The reliability of these measurements is performed possible by the correct calibration of the measuring devices. The traceability of the calibrated devices must be provided. Traceability is the process of the comparing measurement results of the control instruments used in the calibration process with the national Standard. The calibration process is the comparison of the measurement results of the control instrument measured under certain conditions with the results obtained from the reference measuring device of known value. The measurement uncertainty is the evaluation of the measurement results with the probability calculations according to the specifıed measurement ranges. In this thesis study, fırstly, the history of metrology which is called as measurement Science was mentioned. Then, the calibration process and the quality, standardization and its structure, the terms used from the past to the present time and their explanations were discussed. Calibration methods of different measurement techniques used in automotive sub-industry were examined. In general, pressure, temperature and electrical calibration process of the measuring devices used in the industry have been performed. Also, the calibration process of the measurement devices with the measurement uncertainty calculations have been performed. The measurement results of the instruments used as reference were compared with the measurement results of the calibrated instruments at a specifıed tolerance range. As a result of this comparison, it was determined whether the calibration measurement result was appropriate or not.