Uludağ Milli Parkındaki Sarıalan ve Kirazlıyayla piknik alanlarındaki antropojenik aktivitelerin epifitik liken çeşitliliği üzerine etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada Uludağ Milli Parkında Kirazlıyayla ve Sarıalanda piknik alanlarının Abies nordmanniana (Stev.) Spach. subsp. bornmuelleriana (Uludağ Köknarı)’nın gövdesi üzerindeki epifitik liken çişitliliği ve tür kompozisyonunu nasıl etkilediği değerlendirilmiştir. Abies gövdesi üzerinden toplam 74 tür bulunmuştur. Kirazlıyayla'dan 58 tür tespit edilmiştir. Bunlardan 16'sı sadece kontrol alanında, 25'i sadece piknik alanında ve 17'si hem kontrol hem de piknik alanlarında bulunuyor. Diğer bir araştırma alanı olan Sarıalan'da ise 57 tür bulunmuştur. Bunlardan 24'ü sadece kontrol alanında, 12'si sadece piknik alanında ve 21'i hem kontrol hem de piknik alanlarında bulunuyordu. Uludağ Milli Parkı Kirazlıyayla ve Sarıalan piknik alanlarında tespit edilen epifitik liken türlerinin frekans ve örtü değerleri arasında Kirazlıyayla ( R2=0,756) ve Sarıalan (R2=0,762) % 76’lık pozitif yönde anlamlı korelasyon bulunmaktadır. Uludağ Milli Parkındaki epifitik liken çeşitliliği, kontrol ve piknik alanları arasında önemli ölçüde farklı bulunmuştur. Bryoria capillaris, Bryoria fuscescens, Evernia prunastri, Hypogymnia tubulosa, Lecanora intumescens, Parmelia sulcata, Phlyctis argena, Pseudevernia furfuracea, Ramalina farinacea, Rinodina capensis, Usnea filipendula ve U. glabrescens hem Kirazlıyayla hem de Sarıalan'da kontrol alanının gösterge türleridir. Candelariella xanthostigma, Lecanora cinereofusca, Lecidella elaeochroma ve Melanohalea laciniatula hem Kirazlıyayla hem de Sarıalan'daki piknik alanı için gösterge türlerdir Kirazlıyaylada ortam nispi nemi kontrol alanına kıyasla piknik alanında anlamlı şekilde azalmaktadır. Sarıalanda ortam nispi nemi ile Shannon çeşitlilik değeri (SD) ve liken çeşitlilik değeri (LDV) arasında pozitif yönlü, ışık miktarı ile negatif yönlü anlamlı ilişki görülmektedir. Ortam nemi ile liken çeşitliliği arasında pozitif ilişkinin bulunması, ortam neminin epifitik liken gelişimi üzerine son derece önemli etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlardan ortam nemi ve ışık miktarının epifitik liken çeşitliliğinin şekillenmesinde önemli iki çevresel faktör olduğunu söyleyebiliriz.

In this study, how it affects the epiphytic lichen diversity and species composition on the trunk of Abies nordmanniana (Stev.) Spach. subsp. bornmuelleriana (Uludağ Fir) in Kirazlıyayla and Sarıalan picnic areas in Uludağ National Park has been evaluated. A total of 74 species were found on the trunk of Abies trees. A total of 58 species have been identified from Kirazlıyayla. Of these, 16 are only in the control area, 25 are only in the picnic area, and 17 are in both the control and picnic areas. A total of 57 species were found in Sarıalan. Of these, 24 were only in the control area, 12 only in the picnic area, and 21 in both the control and picnic areas. There is a 76% positive correlation between the frequency and cover values of epiphytic lichen species detected in Kirazlıyayla (R2 = 0.756) and Sarıalan picnic areas (R2 = 0.762) in Uludağ National Park. The diversity of epiphytic lichen in Uludağ National Park has been found to differ significantly between control and picnic areas. Indicator species of the control area in both Kirazlıyayla and Sarıalan are Bryoria capillaris, Bryoria fuscescens, Evernia prunastri, Hypogymnia tubulosa, Lecanora intumescens, Parmelia sulcata, Phlyctis argena, Pseudevernia furfuracea, Ramalina farinacea, Rinodina capensis, Usnea filipendula and U. glabenscens. Indicator species for the picnic area are Candelariella xanthostigma, Lecanora cinereofusca, Lecidella elaeochroma and Melanohalea laciniatula. Relative humidity of the environment in Kirazlıyayla significantly decreases in the picnic area compared to the control area. In Sarıalan field, there is a positive relationship between the relative humidity of the environment and the Shannon diversity value (SD) with lichen diversity value (LDV), and a negative relationship with the amount of light. The positive relationship between relative humidity and lichen diversity indicates that relative humidity is an extremely important effect on epiphytic lichen development. From these results, we can say that the relative humidity and the amount of light are two important environmental factors in shaping the epiphytic lichen diversity.