Bazı psikopolitik kavramların antik sikkelerdeki izdüşümleri: Toplum-lider-inanç ve aralarındaki ilişkiler

Abstract

Bu çalışmanın amacı bu gün için kişisel ve toplumsal kimliklerin oluşma ve sürdürülmesinde etkili olduğunu düşündüğümüz lider ve inanç kavramlarının, belli zaman kesitlerine ait olmaktan öte insanlığın bilinen tarihinden bu yana süren etmenler olup olmadığını ortaya çıkarmak ve toplumların oluşma ve devam etme süreçlerinde lider ile inanç arasındaki ilişkiyi tanımlamak; böylece, insan davranışlarının hem kişisel hem de toplumsal anlamda başlangıçtan bu yana benzer süreçler içinde gerçekleştiğini ortaya koymaktır. Çalışmadaki amaca ulaşmak için antik sikkelerden yararlanılmıştır. Lider, inanç ve başka bazı psikopolitik kavramların sikkeler üzerindeki semboller ve/veya yazılar şeklindeki izdüşümleri antik sikke koleksiyonları taranarak araştırılmıştır. Toplumların oluşmasında ve sürdürülmesinde etkili olan, ilki etnik, coğrafi ve beslenme ile korunma ihtiyaçlarına karşılık gelen taban faktörü; ikincisi belli bir lider etrafında birleşme ve lidere ve/veya liderin sonraki nesillerine bağlılıkla devam etmeye karşılık gelen tavan faktörü olmak üzere iki süreçten söz edilebilir. Tavan faktörü ile oluşan ve süren topluluklara ait sikkelerde lidere ait portreler ve topluluk tarafından liderin idealize edilmesinin açık sembolleri görülürken, taban faktörüyle oluşan topluluklara ait sikkelerde daha çok inancı, beslenmenin ve yaşanılan coğrafyanın özelliklerini betimleyen semboller yer almaktadır. Sonuç olarak; lider ve inanç kavramlarının toplumların oluşma ve sürdürülme süreçlerine etkisinin zamanla sınırlı olmadığı ve evrensel olduğu, insanlık tarihinin geçmiş dönemlerinde de kişisel ve toplumsal anlamda yaşandığı ve günümüze yansımaları delillere dayalı olarak gösterilmiştir.

This study aims to reveal whether the notions of leader and belief, which are deemed to be effective information and maintenance of the personal and social identities for today represent ongoing factors that have been progressing through out the known human history rather than belonging to certain time sections, and define the relationship between the leader and belief information and progression processes of societies; and therefore to demonstrate how human behaviors have been realized in similar processes both personally and socially since the very beginning. Ancient coins were used to meet the study objective. Repercussions of certain psycho-political notions such as leader, belief, etc. as symbols and/or inscriptions on coins were studied by scanning collections of ancientcoins. It is possible to mention two different processes - the floor effect and the ceiling effect - which have an influence on formation and maintenance of societies; the former being ethnic, geographical and corresponding to the needs for nutrition and protection and the latter corresponding to uniting around a certain leader and continuing with on going adherence to the leader and/or his/her successors. Coins of the communities formed and maintained by ceiling effect bear the portraits of their leaders as well as evident symbols of idealization of the leader by the community whereas coins of the communities formed by floor effect mostly bear symbols that represent belief and nutritional and geographical characteristics of the community. Inconclusion, it is indicated by evidence-based results that the influence of the notions of leader and belief on formation and maintenance processes of societies are not time limited but universal; and it was experienced in thepastperiods of human history both personally and socially; showingitsrepercussions on our time.