UV ışınlarına karşı koruma özelliği gösteren poliester iplik üretimi, karakterizasyonu ve iplik özelliklerinin bazı kumaş performans özelliklerine etkilerinin incelenmesi

Abstract

Günümüzde yaşanan ve çok yakından hissedilen iklim değişikliği nedeniyle güneşin olumsuz etkilerine karşı önlem alma bir ihtiyaç haline gelmiştir. Bunu sağlamak için çok fazla güneş ışığına maruz kalınmamalı, koruyucu ekipmanlar kullanılmalı veya güneş ışığının zararlı etkilerinden koruyacak giysiler tercih edilmelidir. Tekstil sektöründe elyaf üretiminin büyük bir kısmını oluşturan poliester lif üretiminde sahip oldukları özellikleri geliştirmek ve ürünlere fonksiyonellik kazandırmak için farklı lif enine kesitleri kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra teknolojinin son zamanlarda hızlı bir şekilde gelişmesi ile son yıllarda nano teknoloji ve nano malzemeler kullanılarak farklı katkı maddeleri üretilip final üründe istenen özellikler kazandırılmaktadır. Yapılan çalışmada üretilecek olan ipliklerin ve bu ipliklerden üretilecek olan kumaşların öncelikli kullanım alanı ekstrem spor faaliyetleri (sörf, dağcılık, kayak vb.) olarak düşünülmektedir. Spor giysilerinde aranılan bir diğer özellik ise kumaşın esnek bir yapıya sahip olmasıdır. Kişinin hareketini kısıtlayıcı veya engelleyecek şekilde tasarlanmayan kumaş yapısının olması gerekmektedir. Bu yüzden çalışma esnasında örme kumaş tercih edilmiştir. Eriyikten çekim iplik üretim yönteminde, poliester polimeri içerisine UPF koruyucu etkisini gösterecek olan katkı malzemesi eklenerek lif üretimi gerçekleştirilmiştir. Bunun dışında titanyum dioksit katkı kullanımı da gerçekleştirilerek üretilecek olan ürünlerin parlak, yarı mat ve mat özelliklerinin de etkisi incelenmiştir. Ayrıca üretilecek olan kumaşların kullanımı esnasında ısı nedeniyle oluşabilecek terleme ve bunun gereği olarak nem transferi gerçekleştirebilecek farklı kesit düzeler kullanılarak ürünlere multifonksiyonellik kazandırılmıştır. UPF değerine katkı oranlarının etkisinin olumlu yönde olduğu ayrıca kumaş ilmek yapısının sık oluşunun katkı oranlarındaki değerlerin daha iyi sonuç vermesine neden olduğu gözlemlenmiştir.

Due to the climate change that is experienced and felt very closely today, it has become a necessity to take precautions against the negative effects of the sun. To achieve this, it should not be exposed to too much sunlight, protective equipment should be used or clothing that will protect from the harmful effects of sunlight should be preferred. In the production of poliester fiber, which constitutes a large part of fiber production in the textile sector, different fiber cross-sections are used to improve their properties and to add functionality to the products. In addition, with the rapid development of technology in recent years, different additives have been produced by using nanotechnology and nanomaterials and the desired properties have been gained in the final product. In the study, the primary use of the yarns to be produced and the fabrics to be produced from these yarns are considered as extreme sports activities (surfing, mountaineering, skiing, etc.). Another feature sought in sportswear is that the fabric has a flexible structure. It should have a fabric structure that is not designed to restrict or prevent the movement of the person. The refore, knitted fabric was preferred during the study. In the melt spinning yarn production method, fiber production was carried out by adding an additive that will show the UPF protective effect into the poliester polymer. Apart from this, the effect of the glossy, semi-matt and matte properties of the products to be produced by using titanium dioxide additives was also investigated. In addition, multifunctionality has been gained to the products by using different cross-section nozzles that can perform sweating that may occur due to heat during the use of the fabrics to be produced and, as a result, moisture transfer. It has been observed that the effect of the contribution rates on the UPF value is positive, and the tightness of the fabric loop structure causes the values in the additive ratios to give better results.