Türkiye’de AR-GE harcamaları ve inovasyonun ekonomik büyüme üzerine etkisi

Abstract

Günümüzde dünya ekonomisindeki bilim ve teknoloji alanında yaşanan gelişmeler ülkeler arasındaki rekabetin giderek artmasına neden olmuştur. Küreselleşme süreci ile birlikte uluslararası sınırların ortadan kalkması ve sürekli olarak ekonomik dönüşümlerin yaşanması küresel rekabet ortamında ekonomik büyümenin belirleyicilerinin de değişime uğramasına yol açmıştır. Özellikle 1980 sonrası dönemde teknolojik yenilik olgusu önem kazanmış ve ekonomik büyüme kavramının itici güçlerinden biri haline gelmiştir. Teknolojik yenilik kavramının ön plana çıkmasını sağlayan AR-GE ve inovasyon faaliyetleri hem ülkelerin hem de firmaların rekabet güçlerini koruyabilmeleri açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle ülkelerin sürdürülebilir bir ekonomik büyümeye sahip olabilmeleri için AR-GE ve inovasyon faaliyetlerine önem vermeleri gerekmektedir. Bu tezin amacı AR-GE harcamaları ve inovasyonun ekonomik büyüme üzerindeki etkisini Türkiye açısından araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda 1990-2021 dönemine ait yıllık veri seti kullanılarak değişkenler arasındaki ilişki VAR analizi ve Granger Nedensellik testi ile sınanmıştır. Analizde değişken olarak reel GDP, AR-GE harcamalarının GSYİH içindeki payı ve toplam patent başvuru sayısı kullanılmıştır. Yapılan Granger Nedensellik testinin sonucunda Türkiye’deki AR-GE harcamaları ve inovasyonun ekonomik büyüme ile arasında bir nedensellik ilişkisi tespit edilememiştir. Buna göre Türkiye ekonomisinde AR-GE harcamaları ve inovasyon ekonomik büyüme üzerinde bir etkiye sahip değildir.

Today, developments in the field of science and technology in the world economy have increased competition between countries. The globalization process, the disappearance of international borders, and the continuous economic transformations have led to changes in the determinants of economic growth in the global competitive environment. Especially in the post-1980 period, the phenomenon of technological innovation has gained importance and has become one of the driving forces of the concept of economic growth. R&D and innovation activities, which bring the concept of technological innovation to the fore, are significant for both countries and companies to maintain their competitiveness. For this reason, countries should give importance to R&D and innovation activities for sustainable economic growth. The purpose of this thesis is to investigate the effects of R&D expenditures and innovation on economic growth in terms of Turkey. For this purpose, using the annual data set for the period 1990-2021, the relationship between the variables was tested with VAR analysis and the Granger Causality test. Real GDP, the share of R&D expenditures in GDP, and the total number of patent applications were used as variables in the analysis. As a result of the Granger Causality test, a causal relationship between R&D expenditures and innovation in Turkey and economic growth could not be determined. Accordingly, R&D expenditures and innovation do not have an effect on economic growth in the Turkish economy.